بررسی تاثیر مولفه های جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

عوامل متعددی بر روند اتخاذ تصمیمات در سیاست خارجی کشورها تاثیرگذارند. یکی از مهمترین عوامل که به وجود آورنده ی فرصتها و تهدیدهای متعدد است، عوامل جغرافیایی می باشند که اثرات پایداری را بر سیاست خارجی و روابط بین کشورها می گذارند. جمهوری اسلامی ایران کشوری منحصر به فرد از لحاظ منابع انرژی و معدنی، موقعیت جغرافیایی، جایگاه ژئوپلیتیکی، سابقه فرهنگی و تمدنی و...می باشد که این موارد ظرفیت مناسبی را برای دستیابی و پیشبرد اهداف و منافع ملی در اختیار این کشور قرار می دهد.در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شد، تاثیرگذاری عوامل جغرافیایی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در چهار دسته شاخص های ژئوپلیتیکی، ژئواستراتژیکی، ژئوکالچر و ژئواکونومیکی مورد بررسی قرار گرفت و بر اساس اطلاعات پرسشنامه مهمترین زیرشاخص های هرگروه تعیین گردید. با این وجود بررسی ها نشان داد که علی رغم اهمیت عوامل جغرافیایی و ژئوپلیتیکی، مولفه های ایدئولوژیک بر روند سیاست خارجی ایران حاکم بوده است و نه تنها از مولفه های جغرافیایی و ژئوپلیتیک به صورت صحیح استفاده نشده است و بلکه این مولفه ها خود منبع تهدید و چالش علیه منافع و امنیت ملی ایران شده¬اند.